«Μην ανοίγεις μαγαζί αν δεν ξέρεις να χαμογελάς.» Εβραϊκή παροιμία.
Ήταν συμβουλή, προτροπή αλλά και προϋπόθεση, από πρώην εβραίο εργοδότη μου και μετέπειτα φίλο μου, ώστε να εργαστώ στην επιχείρησή του. Ακολούθησα την συμβουλή αυτή χωρίς να παρεκκλίνω.
Όμως, αυτή η προτροπή, με την έλευση της πανδημίας κλονίστηκε, όποιο χαμόγελο κι αν υπάρχει είναι κρυμμένο πίσω από μια μάσκα.
Το ζωντανό χαμόγελο είναι διαφορετικό από εκείνο μέσω της οθόνης.
Είναι ανοικτό, ανεξέλεγκτο, γενναιόδωρο («Αν δεις έναν φίλο χωρίς χαμόγελο, δώσ’ του ένα από τα δικά σου», κάποιες φορές ειρωνικό και εκβιαστικό ή εκφοβισμού («Χαμογέλα ρε… τι σου ζητάνε;»), άλλες φορές μυστηριώδες, αινιγματικό ή σαγηνευτικό (το χαμόγελο της Τζοκόντα).
Το χαμόγελο είναι αλληλεπίδραση, χτίζει σχέσεις.
Σε μια μελέτη του 1924, ο ψυχολόγος Carney Landis εντόπισε έως και 19 τύπους χαμόγελων, 6 από τα οποία σχετίζονται με συναισθήματα ευχαρίστησης, ικανοποίησης και ευτυχίας, σε αντίθεση με τα άλλα, που σχετίζονται με συναισθήματα πόνου, αμηχανίας, δυσφορίας και θλίψης. Ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός απέδωσαν στο γέλιο την δύναμη εκείνη η οποία μπορεί να επηρεάσει θετικά την πορεία μιας νόσου.
Αυτή την δεδομένη ιστορική στιγμή το χαμόγελο αποκτά μια ξεχωριστή σημασία, όχι μόνο για τις καθημερινές οικογενειακές μας στιγμές αλλά και για τις επαγγελματικές μας. Το χαμόγελο εμπνέει, εξαλείφει αποστάσεις, δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης, αυξάνει τα κίνητρα της συνεργασίας. «Χαμογελάστε είναι μεταδοτικό», ναι, το χαμόγελο μας κάνει συνένοχους, μας δένει ένα αόρατο νήμα και δημιουργούμε ένα πανίσχυρο όπλο ώστε να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες.
Τώρα που σιγά – σιγά «πετάμε» τις μάσκες, ευκαιρία είναι να πέσουν και οι μάσκες και να χαμογελάμε.
«Γεγόναμεν γαρ προς συνεργίαν ως πόδες, ως χείρες, ως βλέφαρα, ως στοίχοι των άνω και κάτω οδόντων», Μάρκος Αυρήλιος.
