Τις θέσεις της αναφορικά με τις τεχνικές λεπτομέρειες ελέγχου τήρησης των εμπορικών προδιαγραφών ποιότητας σε νωπά ακτινίδια κατέθεσε στη σχετική διαβούλευση σχεδίου νέας Υπουργικής Απόφασης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων η Άτυπη Διεπαγγελματική Ομάδα Ακτινιδίου υπό τον συντονισμό και την υποστήριξη του Συνδέσμου Εξαγωγέων-ΣΕΒΕ. Σκοπός της Ομάδας στην οποία συμμετέχουν αντιπροσωπευτικοί παραγωγοί και τυποποιητές/διακινητές είναι η ίδρυση και αναγνώριση Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ακτινιδίου.
Η καλλιέργεια του ακτινίδιου συμβάλλει σημαντικά στην αγροτική οικονομία της χώρας μας και τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει αυξητικές τάσεις στις νέες φυτεύσεις, συνεπώς σε 2 με 3 χρόνια διαφαίνεται ότι η παραγωγή θα ξεπεράσει τους 300.000 τόνους (το 2017 οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις ανήλθαν σε 9.217 HA και η παραγωγή σε 220.000 τόνους).
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κλάδου, περίπου το 90% της παραγωγής ετησίως εξάγεται, ενώ η Ελλάδα κατατάσσεται πλέον στην 3η θέση παγκοσμίως των παραγωγών χωρών ακτινιδίου.
Πέραν του γενικότερου γνωστού ζητήματος της διασφάλισης των προϋποθέσεων εισόδου σε αγορές τρίτων χωρών, τρία είναι τα βασικά ζητήματα που άπτονται της νέας υπό έκδοση Απόφασης και απασχολούν σημαντικά τον κλάδο:
Θέμα 1ο Πρόωρηκοπή και διακίνηση ακτινιδίων
Η Ομάδα προτείνει τον ορισμό δεσμευτικής ημερομηνίας 20.10 (αντί της 10.10 που προβλέπει το σχέδιο ΥΑ) πριν από την οποία θα απαγορεύεται η συγκομιδή, εμπορία και εξαγωγή ακτινιδίων ποικιλιών Hayward και Τσεχελίδη, εκτός των πρώιμων ποικιλιών Summer Kiwi, Sorelli και Green light που είναι σε κάθε περίπτωση πολύ περιορισμένες.
Τονίζεται ότι η δεσμευτική αυτή ημερομηνία θα πρέπει να αφορά, όπως προαναφέρθηκε, και τις δυο παραπάνω ποικιλίες, Hayward και Τσεχελίδη, και όχι μόνο την πρώτη, όπως αναφέρει το σχέδιο ΥΑ. Και αυτό γιατί, με δεδομένη την μη επίσημη καταγραφή ποικιλιών ανά αγροτεμάχιο στο ΟΣΔΕ, στις ΔΑΟΚ, κ.λ.π., μπορεί εύκολα να γίνει καταστρατήγηση.
Ως προς τις πρωϊμότερες ποικιλίες, εξυπακούεται ότι σε κάθε περίπτωση δεν δύναται τα σάκχαρα των προς συγκομιδή καρπών να είναι λιγότερα των 6,2brix και να έχουν μέση περιεκτικότητα σε ξηρά ουσία ποσοστού τουλάχιστον 15%, όπως άλλωστε ορίζει η νομοθεσία.
Η πρόωρη κοπή (με χαμηλά σάκχαρα) ακτινιδίων από τη μια έρχεται σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και από την άλλη έρχεται να καταστρέψει την εικόνα των ελληνικών ακτινιδίων στο εξωτερικό, υποβαθμίζοντας σοβαρά την ποιότητα και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του φρούτου.
Θέμα 2ο Μέσα συσκευασίας ακτινιδίων
Kατά την άποψη της Ομάδας στα στάδια της εξαγωγής σε τρίτες χώρες και της αποστολής στην Ε.Ε. τα μέσα συσκευασίας ακτινιδίων των φορτίων θα πρέπει να απαγορεύεται να υπερβαίνουν τα 10 κιλά (και όχι τα 20kg που προβλέπει το σχέδιο της ΥΑ).
Η διακίνηση των ακτινιδίων δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να γίνεται σε άλλη συσκευασία (π.χ. παλετοκιβώτια-bins) παρά μόνο σε χαρτοκιβώτια, είτε για πώληση στο εσωτερικό της χώρας είτε για εξαγωγή/ενδοκοινοτική παράδοση.
Μόνο η μεταφορά από το χωράφι προς τους χώρους τυποποίησης αλλά και μεταξύ των διακινητών της εσωτερικής αγοράς δηλαδή μεταξύ ψυγείων και διαλογητηρίων, μπορεί να γίνεται σε παλετοκιβώτια (bins) και σε κλούβες. Εξυπακούεται ότι η τελική διακίνηση του προϊόντος προς πώληση (λιανική αγορά) θα πρέπει να γίνεται, όπως προαναφέρθηκε, μόνο σε χαρτοκιβώτια.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, με τη διακίνηση ατυποποίητων ακτινιδίων – και γενικότερα οπωροκηπευτικών – το κράτος χάνει σημαντικά έσοδα από το συνάλλαγμα, οι εργατοώρες μειώνονται σημαντικά σε διάφορους κλάδους που αφορούν την τυποποίηση και τα υλικά συσκευασίας και το προϊόν δεν αποκτά την υπεραξία που του αναλογεί.
Εκτιμάται ότι στην υποθετική περίπτωση διακίνησης του συνόλου της ελληνικής παραγωγής ακτινιδίου ατυποποίητης σε bins, θα είχαμε απώλεια της τάξης των 160.000.000€ για όλους τους εμπλεκόμενους και εν τέλει για την ελληνική οικονομία.
Θέμα 3ο. Κυρώσεις στους παραβάτες – Έλεγχος στη διακίνηση
ατυποποίητων φορτίων που δεν πληρούν τις αναγκαίες ποιοτικές προδιαγραφές
Στους παραβάτες, παραγωγούς και τυποποιητές-διακινητές-εμπόρους, της Απόφασης θα πρέπει να επιβάλλονται αυστηρές κυρώσεις και συγκεκριμένα απόλυτη, χωρίς καμία εξαίρεση ή εναλλακτική κύρωση, καταστροφή προβληματικών παρτίδων με σχετικά πρωτόκολλα και κάλυψη των εξόδων ταφής των ακτινιδίων στις χωματερές από τους υπεύθυνους, δημοσιοποίηση των στοιχείων των παραβατών, πέραν όποιων άλλων κυρώσεων βάσει του Ν. 4235/14.
Αντίστοιχα ευθύνη θα πρέπει να αποδίδεται με τις όποιες συνέπειες και στις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες που εκδίδουν πιστοποιητικά καταλληλότητας για ακτινίδια που δεν πληρούν τις ελάχιστες προϋποθέσεις (βαθμός brix).
Επιτακτική είναι, τέλος, η ανάγκη εντατικοποίησης των ελέγχων από τις Περιφερειακές Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής και τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου – σε συνεργασία με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) – ιδιαίτερα την επικείμενη περίοδο (Σεπτέμβριος-μέσα Νοεμβρίου), κατά την οποία κάθε χρόνο εμφανίζονται παρόμοια κρούσματα, στους τόπους παραγωγής-τυποποίησης-διακίνησης και κυρίως στους συνοριακούς σταθμούς (με έμφαση σε Πάτρα, Ηγουμενίτσα, Ευζώνους και Προμαχώνα). Μόνο με τον τρόπο αυτό θα καταπολεμηθεί η παράνομη διακίνηση ατυποποίητων ακτινιδίων από εμπόρους γειτονικών κυρίως χωρών, που έχει ως αποτέλεσμα τη δυσφήμιση των ελληνικών προϊόντων και τον αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ παραβατών και υγιών εξαγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου,
Το πλήρες κείμενο της συμμετοχής της Ομάδας στη διαβούλευση μπορείτε να δείτε στο http://pconsult.minagric.gr/index.php/el/91-nopa_aktinidia
Πληροφορίες: Τάνια Ζιάκα, tz@seve.gr
