Οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ευρώπη ανταποκρίθηκαν καλύτερα στην πανδημία του COVID-19 από τις επιχειρήσεις σε άλλες γεωγραφικές περιοχές.
Σύμφωνα με τη μελέτη «Υιοθετώντας μία μακροπρόθεσμη θεώρηση: Μαθήματα αντοχής από τις ευρωπαϊκές οικογενειακές επιχειρήσεις», αποτέλεσμα της συνεργασίας του STEP Project Global Consortium, του European Family Businesses (EFB) και της KPMG Private Enterprise, η οποία βασίστηκε σε μία έρευνα με τη συμμετοχή 1.332 ηγετών ευρωπαϊκών οικογενειακών επιχειρήσεων, διαπιστώνεται ότι στις οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ευρώπη:
- Παρατηρήθηκε μείωση 4,1% του εργατικού δυναμικού σε σύγκριση με μείωση 8,56% που σημειώθηκε στις οικογενειακές επιχειρήσεις παγκοσμίως.
- Μόνο 15% έκλεισαν προσωρινά τις επιχειρήσεις τους.
- Λιγότερο από 1% έπαυσαν τη λειτουργία τους οριστικά.
- Η πλειοψηφία είδε τα έσοδα να μειώνονται βραχυπρόθεσμα, ωστόσο ποσοστό 11% κατέγραψε αύξηση εσόδων.
- Πάνω από το 70% έλαβε κρατική υποστήριξη, κυρίως μέσω ειδικών προγραμμάτων χρηματοδότησης.
- Ήταν πιθανότερο να προβούν σε αύξηση κεφαλαίου και ανάληψη μεγαλύτερου χρέους προκειμένου να διατηρήσουν τον έλεγχο και την ανεξαρτησία τους, σε σύγκριση με τις οικογενειακές επιχειρήσεις σε άλλες γεωγραφικές περιοχές.
Για όλες τις επιχειρήσεις, ο πρώτος αντίκτυπος που είχε η πανδημία έγινε αισθητός στα έσοδα. Ενώ σχεδόν τα δύο τρίτα των ευρωπαϊκών οικογενειακών επιχειρήσεων (64%) ανέφεραν αρχικές απώλειες εσόδων σε σύγκριση με το 69% των οικογενειακών επιχειρήσεων παγκοσμίως, το ένα τέταρτο (25%) κατάφερε να διατηρήσει τα επίπεδα των εσόδων τους και το 11% παρουσίασε αυξήσεις.
Αναφορικά με τις ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα, το 63% ανέφερε απώλεια εσόδων, το 18% διατήρησε σταθερά έσοδα ενώ το 19% δήλωσε ότι παρουσίασε αύξηση εσόδων. Το ποσοστό μείωσης του εργατικού δυναμικού στις οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα πλησίασε το μέσο όρο που παρατηρήθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο και διαμορφώθηκε στο 8,35%.
Οι οικογένειες προχώρησαν σε τρεις άμεσες ενέργειες για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες από τη μείωση των εσόδων στις επιχειρήσεις τους: 1) σταθεροποίηση της επιχείρησης μέσω αλλαγών στην απασχόληση και μειώσεων δαπανών 2) αξιοποίηση των προγραμμάτων κυβερνητικής υποστήριξης 3) εξορθολογισμό των λειτουργιών και επαναπροσδιορισμό του μέλλοντος για τις εταιρείες τους. Προτεραιότητα δόθηκε στη διατήρηση όσο το δυνατόν περισσότερων υπαλλήλων καθώς και μακροχρόνιων σχέσεων με προμηθευτές, πελάτες και άλλα σημαντικά ενδιαφερόμενα μέρη.
Οι γρήγορες αρχικές αντιδράσεις, σε συνδυασμό με την εστίαση στο μέλλον, έθεσαν τις οικογενειακές επιχειρήσεις σε θέση ισχύος για να στηρίξουν την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Σύμφωνα με τη μελέτη, λόγω του απρόβλεπτου χαρακτήρα της πανδημίας, ορισμένες οικογενειακές επιχειρήσεις πιθανότατα έλαβαν βραχυπρόθεσμες αποφάσεις για να διατηρήσουν μέρος του κεφαλαίου τους, διακόπτοντας ή αναβάλλοντας προγραμματισμένες επενδύσεις και να ανακατανείμουν τους οικονομικούς τους πόρους για να διατηρήσουν και να υποστηρίξουν τους υπαλλήλους τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι εγκαταλείπουν τα μακροπρόθεσμα σχέδιά τους. Αντίθετα, είναι πιο πιθανό ότι έχουν δώσει προτεραιότητα στην ανάγκη να σταθεροποιήσουν τις επιχειρήσεις τους και να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη των υπαλλήλων τους με στόχο τη διασφάλιση μιας ισχυρής θέσης στο μέλλον. Ειδικότερα:
- Ποσοστό 22,56% ανέφεραν ότι ανέβαλαν ή ακύρωσαν τις επενδύσεις τους σε Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D), ιδίως βραχυπρόθεσμα, σε σύγκριση με το 17,09% των ευρωπαϊκών μη οικογενειακών επιχειρήσεων.
- Το 23% των ευρωπαϊκών οικογενειακών επιχειρήσεων ανέβαλαν ή μείωσαν τις αμοιβές των στελεχών, σε σύγκριση με το 29% παγκοσμίως.
- Μόνο το 13% εξέτασε εναλλακτικά σχήματα αμοιβών για τα στελέχη τους.
Η μελέτη επισημαίνει μια μοναδική πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος των οικογενειακών επιχειρήσεων σε σύγκριση με άλλους τύπους επιχειρήσεων, που είναι ο σκοπός και οι αξίες της οικογένειας και η συμμετοχή τους στην επιχείρηση. Οι οικογενειακές επιχειρήσεις, με τη συμμετοχή πολλών γενεών στη λήψη αποφάσεων, αντέδρασαν γρήγορα για να προστατεύσουν την επιχείρηση και να συμφωνήσουν για τη στρατηγική της κατεύθυνση. Ειδικότερα:
- Οι οικογενειακές επιχειρήσεις σταθεροποίησαν με επιτυχία τις επιχειρήσεις τους βραχυπρόθεσμα ως απάντηση στον άμεσο αντίκτυπο του COVID-19, αξιοποιώντας παράλληλα την επιχειρηματική τους νοοτροπία για να παραμείνουν σταθερά προσανατολισμένες στις μακροπρόθεσμες προοπτικές.
- Οι γνώσεις και οι δεξιότητες πολλών γενεών μελών της οικογένειας επιστρατεύθηκαν για να επανεξετάσουν τη στρατηγική κατεύθυνση της επιχείρησης, ενώ ταυτόχρονα διευρύνθηκε η ευαισθητοποίησή τους στην ανάγκη αναβάθμισης των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με τη διακυβέρνηση (ESG) ζητημάτων σε στρατηγικές προτεραιότητες.
- Οι οικογενειακές αξίες που στηρίζουν τις επιχειρήσεις τους, αντικατοπτρίζονται στον τρόπο με τον οποίο οι οικογένειες έδωσαν προτεραιότητα στις ανησυχίες όλων των ενδιαφερομένων μερών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
