Στις διασκέψεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 24/10 τα μέλη προχώρησαν σε προσωρινή συμφωνία με στόχο την ενίσχυση των γεωγραφικών ενδείξεων και άλλων συστημάτων ποιότητας για τον οίνο, τα αλκοολούχα ποτά και τα γεωργικά προϊόντα, αλλά και τη διάδοση της χρήσης τους σε ολόκληρη την Ε.Ε.
Όπως χαρακτηριστικά είπε ο Luis Planas Puchades, ο αναπληρωτής υπουργός Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων της Ισπανίας «Οι γεωγραφικές ενδείξεις αναδεικνύουν τα καλύτερα προϊόντα της πλούσιας ευρωπαϊκής γαστρονομικής μας παράδοσης. Η συμφωνία στην οποία καταλήξαμε σήμερα θα συμβάλει στη διάδοση της χρήσης γεωγραφικών ενδείξεων σε ολόκληρη την Ευρώπη, θα ενισχύσει την προστασία τους, ιδίως στο διαδίκτυο, και θα συμβάλει στη διατήρηση της εξαιρετικής φήμης που έχουν τα ευρωπαϊκά προϊόντα στις παγκόσμιες αγορές».
Τι συμφωνήθηκε:
- απλουστευμένη και πιο αποτελεσματική διαδικασία καταχώρισης, με την οποία θα μειωθεί ο χρόνος αναμονής μεταξύ της αίτησης και της επίσημης καταχώρισης της γεωγραφικής ένδειξης.
- καλύτερη προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων, μεταξύ άλλων και στο διαδίκτυο, σε ονόματα τομέων (domain name) που περιέχουν γεωγραφικές ενδείξεις. Αυτό θα γίνει μέσω γεωγραφικού αποκλεισμού και θα συνάδει με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες
- ενισχυμένο ρόλο για τις ομάδες παραγωγών. Τα κράτη μέλη θα μπορούν να ορίζουν ομάδες παραγωγών ως αναγνωρισμένες ομάδες παραγωγών με ενισχυμένες αρμοδιότητες και ευθύνες. Η συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα επιδιώκει να διατηρήσει τις υφιστάμενες διατάξεις σχετικά με τις αναγνωρισμένες ομάδες παραγωγών σε ορισμένα κράτη μέλη, αφήνοντας παράλληλα προαιρετική τη θέσπιση συστήματος αναγνώρισης από τα άλλα κράτη μέλη
- μεγαλύτερη έμφαση στη βιωσιμότητα. Για τα γεωργικά προϊόντα και τους οίνους, οι ομάδες παραγωγών θα είναι σε θέση να συμφωνούν σχετικά με πρακτικές βιωσιμότητας που υπερβαίνουν τα ενωσιακά ή εθνικά πρότυπα. Εάν το επιθυμούν, οι ομάδες παραγωγών θα μπορούν να προβάλλουν τις πρακτικές αυτές στις εκθέσεις βιωσιμότητας
- συμπερίληψη στο πεδίο εφαρμογής του νέου κανονισμού ορισμένων διατάξεων σχετικά με τον οίνο που καλύπτονται επί του παρόντος από τον κανονισμό για την κοινή οργάνωση των αγορών (ΚΟΑ)
Η συμφωνία παρέχει επίσης προστασία στην περίπτωση γεωγραφικής ένδειξης που αφορά συστατικά σε προσυσκευασμένα τρόφιμα. Προκειμένου να χρησιμοποιείται η ονομασία μιας γεωγραφικής ένδειξης όταν αφορά συστατικό σε προσυσκευασμένα τρόφιμα, για παράδειγμα στην επισήμανση ή στο διαφημιστικό υλικό, οι παραγωγοί θα πρέπει να ενημερώνουν εκ των προτέρων τη σχετική αναγνωρισμένη ομάδα παραγωγών.
Επόμενα βήματα
Οι τεχνικές εργασίες θα συνεχιστούν ώστε το νομικό κείμενο να διατυπωθεί όπως προβλέπει η προσωρινή συμφωνία. Αφού ολοκληρωθεί αυτό το στάδιο, το κείμενο θα υποβληθεί στους αντιπροσώπους των κρατών μελών στην Ειδική Επιτροπή Γεωργίας (ΕΕΓ) για προσυπογραφή. Μετά την οριστική του διατύπωση από τους γλωσσομαθείς νομικούς, ο κανονισμός πρέπει να εκδοθεί επίσημα από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προκειμένου να δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και να τεθεί σε ισχύ.
ΠΟΠ, ΠΓΕ και ΓΕ
Οι γεωγραφικές ενδείξεις προστατεύουν τις ονομασίες προϊόντων με ειδικά χαρακτηριστικά, ιδιότητες ή ιδιαίτερη φήμη, τα οποία συνδέονται με την περιοχή παραγωγής τους. Τα προϊόντα αυτά προστατεύονται από αντιγραφή ή απάτη, ενώ το σύστημα γεωγραφικών ενδείξεων εγγυάται ότι έχουν παραχθεί σύμφωνα με υψηλά πρότυπα στην περιοχή προέλευσής τους.
Οι ονομασίες των αγροδιατροφικών προϊόντων και των οίνων προστατεύονται ως Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΠΓΕ), ενώ εκείνες των αλκοολούχων ποτών ως Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΓΕ). Ορισμένα γνωστά παραδείγματα είναι το Parmigiano Reggiano, η σαμπάνια, οι ελιές Καλαμών, η πολωνική βότκα και τα τυριά Manchego και Gruyère.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προστατεύει επίσης τα Εγγυημένα Παραδοσιακά Ιδιότυπα Προϊόντα (ΕΠΙΠ). Πρόκειται για τις ονομασίες γεωργικών προϊόντων που τονίζουν τις παραδοσιακές πτυχές ενός προϊόντος χωρίς να συνδέονται με συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή. Παραδείγματα διάσημων ΕΠΙΠ είναι η Pizza Napoletana και η Vieille Kriek.
Προκειμένου να βελτιωθεί το υφιστάμενο σύστημα, στις 31 Μαρτίου 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε νομοθετική πρόταση σχετικά με τις γεωγραφικές ενδείξεις της Ε.Ε. για τον οίνο, τα αλκοολούχα ποτά και τα γεωργικά προϊόντα, καθώς και τα συστήματα ποιότητας για τα γεωργικά προϊόντα.
